Moda kitlelerin eğilimleri bilgisi nelerdir

Moda kitlelerin eğilimleri idiyse ve toplumun öne gelenleri eğilimin şeklini belirleyebiliyorduysa o zaman moda çok önemli bir kavramdı. Evet, moda tarihteki duruşu itibariyle aslında çok güçlü bir kelime. Bir ülkenin kraliçesi ve kralının giyim tarzı o ülkenin halkına örnek oluyordu. Büyük ressamların resimlerinden tutun da, mucitlerin buluşlarına kadar yapılanların ve kişilerin modayı saptamakta büyük bir etkisi vardı. Ama moda, günümüzde anlamca çok farklı kullanılmakta. Ama işlevsel olarak moda işini o günlerde yaptığı gibi hala yapıyor. Yani, bugünde moda toplumların eğilimlerini saptıyor.

Yazının başlarında anlamca moda kelimesinin bir toplumun tüketim trendlerinin genel ifadesi olarak kullandık. Yani toplumun eğilimini gösteriyor. Ama bir üstteki paragraftan da modanın saptandığını çıkardık. Yani eğilimlerin şekillendirebildiğini söylemiş olduk. Evet, moda bir eğilimi ifade ederken, aynı zamanda bir eğilimi de şekillendirebiliyor veya bir trend yaratabiliyor. Tarihte modayı üst tabaka insanlar belirlerken, bugün giyim sanayisi günümüz modasını şekillendiren en etkili etkenlerdendir ve bu giyim sanayisinin önde gelen markaları her yıl sundukları koleksiyonlarla modayı şekillendiriyorlar. Ancak insanların bu konuda tutumları değişiyor. Büyük tarz belirleyici markaların ancak kendileri beğendikleri zaman kitle pazarlama teknikleriyle satışa sunarak toplumun giyimine etkilediği dönem kısmen sona eriyor denebilir.

Geçmişe göre bugün tasarımcılardan, aracılara ve moda basınına kadar bir çok itici güç karşılarında farklı bir tablo bulmuş durumda. Kitle pazarlama tekniklerinin gücü modayı geride bırakıyor. Artık insanlar yünlü kazakların moda olmasından, siyah ruganın moda olmasındansa ekonomik durumlarını öne almış durumdalar. Yani insanların değerleri ve öncelikleri değişmiş durumda. Ülkemizin ekonomik şartları moda kelimesini arka sıralara itiyor. İnsanlar geçmişte olduğu gibi bugünde kıyafetlerine çok özen gösterirken, alışverişlerinde tercihlerini deri ayakkabıların moda olması etkenini göz önünde bulundurmak yerine şık, giyilmesi rahat, uygun fiyata kaliteli ürün seçmeye çalışıyor. Aslına bakarsanız bu da eğilimin değil midir? Evet, bu da toplumun değişen bir eğilimidir.


İnsanlar ne istediklerinin artık daha çok farkındalar. Modayı bir yarış haline getirmektense şık görünmenin bir aracı olarak kullanmak istiyorlar. Aslına bakarsanız insanların şık giyinme arzuları da bir öncelik olmaktan çıkmış durumda. Tabi ki bunun birden çok sebebi var: en başta ekonomi en temel sebeplerden biri. Modaya bir sanat gözüyle baktığınız zaman elbette ekonomi ile çok fazla ilişki kurmak mümkün değil. Ama aynı zamanda bir tekstil ürünü olan giysiler, fiyatlarıyla, kalitesiyle ve birçok faktörle beraber günlük hayatımızın öneli bir parçası. Bu bağlamda ekonomi ile moda çok bağlantılıdır.
Değişen bu değerler günümüzde modacıların da moda dünyasına farklı bir yaklaşım getirmelerini ve daha farklı düşünmelerini gerektirdi. Ancak moda tasarımcıları bu duruma çözüm üretmekte geç kalmadı. Günümüz moda anlayışı insanlara yeni ürünleri dayatmak yerine, onlar için tercih etmek isteyecekleri imajlar yaratmak üzerine kurulmakta. Modayı parça parça sunmak, yeni dayatmak, değişen ekonomi ve benzeri birçok neden insanlarda bir gerilim duygusu oluşturunca modacılar imaj kavramını geliştirdi. Moda dünyasında bir yenilik oluşturan imaj kavramı insanları sokak sokak gezmekten kurtarmış durumumda denebilir. Artık moda da konu yeni ürün değil, yeni imaj. Koleksiyonlara ve defilelere dikkat ettiyseniz hepsi genelde bir tema üzerine kuruluyor. Bu doğadan alınmış bir görüntü, bir hayvanın sosyal hayatı, çiçeklerin dünyası, okyanusun derinlikleri, vahşi batı vs. gibi herhangi bir tema olabiliyor. Tasarımları yeni giyişi, yeni ayakkabı, yeni şapka veya yeni moda diyerek satmak yerine insanlara sevebilecekleri imajlar sunuyorlar. Bu da hem insanlarda güven duygusu oluşturuyor, hem de satışları arttırıyor.


Olaya daha geniş bir perspektiften bakmak gerekirse, moda tasarımcılarının, ve markalarının çok bilinçli adımlar attığını görmek mümkün. Onlar size artık sadece ürün sunmuyor, tamamıyla içine girebileceğiniz bir dünya sunuyorlar. Beatles grubunu bilmeyeniniz sanırım yoktur. Beatles ve müzik temasını ele aldığını varsaydığımız bir modacı veya bir marka tasarımlarını oluştururken sadece kıyafetlerle kalmıyor, aksesuardan çevre koşullarına kadar ele aldıkları yaşatacak tüm unsurları yaratıyor ve insanlara bu şekilde sunuyorlar. Eğer Beatles’ı seviyorsanız sadece bu temadaki Beatles tasarımlı kıyafetleri almakla kalmıyor, nerdeyse onlar gibi yaşarcasına Beatles eşyaları alıyor onlar gibi aksesuarlar kullanıyor ve hatta Beatles grubunun üyeleri gibi kestiriyorsunuz saçınızı.
 
Modada imaj kavramının zorunluluktan mı çıktı, yoksa bir yenilik için miydi bilemiyoruz. Tahminlerimiz bir değişiklik gerektiğinden çıktığı yönünde. Ama şu bir gerçek ki, moda sektöründeki bu küçük formül ve değişiklik sektörü yeniden diriltti ve hatta onu büyük bir dev yaptı.