Maddenin Değişimi ve Tanınması -Suyun Serüveni - Güneş Bize Çalışır

A.Suyun Serüveni
Doğada suyun farklı halleri görülür. Denizlerde, göller ve atmosferde gaz hali bulunur. Dolu ve karda ise su, katı haldedir. Yağan kar ve dolu, bir süre sonra eriyerek sıvı hale daha sonra ise buharlaşarak gaz hale geçer.

Yeryüzü suları, güneş enerjisinin etkisiyle hal değiştirerek, su buharı olarak atmosferde yükselen su buharı soğuk hava tabakasıyla karşılaşarak küçük su damlacıklarına dönüşür. Atmosferdeki su buharı ve su damlacıkları bulutları oluşturur. 

 

1- Güneş Denizlerdeki ve yeryüzündeki suyu buharlaştırır.

2- Buharlaşan su hava çıkar ve bulutları oluşturur.

3- Bulutların rüzgarın etkisiyle hareket eder ve soğur.

4- Soğuk havada su buharı yoğunlaşarak yer yüzüne yağış ( yağmur, kar) olarak düşer.

5- yer yüzüne düşen yağış toprak ve canlılar tarafından kullanılır. bazıları akarsulara karışır. bitkiler köklerinden alarak terleme yoluyla tekrar havaya verir.

Hava soğuduğunda atmosferdeki küçük su damlacıklarının binlercesi birleşerek ağırlaşır. Ağırlaşan su damlacıkları havada asılı duramaz. Ağırlaşan su damlalarının yere düşmesiyle yağmur oluşur.

Bazen bol su buharı taşıyan nemli hava yeryüzüne yakın yerlerde asılı kalmasıyla, sis adı verilen hava olayı gerçekleşir.

 

 

Bulutlar çok soğuk bir hava katmanıyla karşılaştığında, bulutu oluşturan çok küçük tanecikler su damlacığı haline gelmeden donarak küçük buz kristallerine dönüşür. Bu tanecikler diğer kristallerle birleşerek büyür. Ağırlaşarak kar şeklinde yeryüzüne düşer.

Bulutlar bazen çok soğuk hava katmanıyla karşılaştığında su damlacıklarının bir kısmı donar. Donmuş su damlacıkları rüzgarın etkisiyle bulutun içinde savrularak büyür. Ağırlaşan donmuş su damlacıkları dolu olarak yeryüzüne düşer.

 

 

Yerkürenin yaklaşık  % 70 i su ile kaplıdır. Akarsular, göller, denizler ve yer altı suları doğal su kaynaklarıdır. Su kaynaklarından buharlaşan su, bir yandan da yağışlarla yeryüzüne iner. Yağışlarla yeryüzüne inen su, buharlaşma ile atmosfere yükselen suyu dengeler.

Yeryüzünden buharlaşan su ve yeryüzüne inen yağış miktarı mevsimlere göre değişir. Yazın hava sıcaklığının artışıyla birlikte buharlaşma miktarı da artar. Su kaynaklarındaki su miktarında azalma olur. Baharda ve kışın yağan yağmur ve kar, su kaynaklarındaki su seviyesini yükseltir. Bu sayede su dengesi korunur.

Suyun bir halden bir başka hale geçerek hava ile yeryüzü arasındaki dolanımına, su döngüsü adı verilir.

Su döngüsünün devam etmesi için gerekli olan enerji, Güneşten gelir.

B.Güneş Bize Çalışır:

Dünyamızın en önemli enerji kaynağı, Güneştir. Güneş enerjisi, yeryüzüne ışınlarla ulaşır. Güneş ışınları atmosferin ve ulaştıkları cisimlerin ısısını artırır. Dünya'ya ışınlar halinde ışınlar halinde gelen güneş enerjisi, ısı enerjisine dönüşerek yeryüzünü ısıtır.

Güneş, aynı zamanda Dünya'nın ışık kaynağıdır. İnsanlar yazın açık renkli, kışın ise koyu renkli kıyafetler giyer. Açık renkli kıyafetler güneş ışığını yansıtır. Koyu renkli kıyafetler ise güneş ışığını emerek kışın ısınmaya yardımcı olur.

İnsanlar günlük hayatlarında enerjiye sürekli ihtiyaç duyar. İnsanların ve diğer canlıların hareket ederken, canlılık faaliyetlerini gerçekleştirirken kullandıkları enerjinin kaynağı da Güneş'tir.

Bitkiler besin üretmek için güneş ışığını kullanır.

 

 

Evlerde, iş yerlerinde ve fabrikalarda her zaman enerji tüketimi olur. Petrol, kömür, doğal gaz, rüzgar ve akarsular kullandığımız enerji kaynaklarından bazılarıdır.

Güneş enerjisi hem temiz hem de ucuz bir enerji kaynağıdır. İnsanlar güne000

nerjisinden faydalanmak için bazı yöntemler ve araçlar geliştirmektedir.

Güneş ışığından daha fazla yararlanabilmek için binaların pencereleri genellikle güneye bakacak şekilde yapılır.

Güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştürmek için güneş pilleri kullanılır. Güneş pilleri hesap makinelerinde, elektronik saatlerde, fotoğraf makinelerinde ve uzay araçlarında kullanılır.

Evlerde kullanılan suyun güneş enerjisi ile ısıtılması içinde sistemler geliştirilmiştir. Güneş panelleri bunlardan biridir. Yurdumuzun pek çok yeri, yıl boyunca bol miktarda güneş ışığı alır. Bu sebeple güneş enerjisi ülkemizde rahatlıkla kullanabilecek bir enerji türüdür.