İnsan vücudunun her kısmında enerjiye
ihtiyaç duyar. Dolayısıyla enerjinin üretilebilmesi için besin ve
oksijenin vücudun her kısmına ulaştırılması gerekir. Ayrıca vücut
yapılarının işleyişinin sağlıklı olması için de oluşan atık maddeler
uzaklaştırılmalıdır. Bu işlemler kan dolaşımıyla gerçekleşir.
TANIM
Vücudumuzda besin,oksijen ve atık maddelerin taşınması işlemine dolaşım adı verilir..
İnsan vücudunda dolaşım; kan, damarlar ve kalp tarafından gerçekleştirilir.
Kan
Kan, sıvı bir yapıdır. Kırmızı renklidir, damar içerisinde akarak besin ve oksijeni ihtiyaç duyulan yapı ve organlara taşır.
Organlarda oluşan atık maddeler de kan tarafından, atılacağı organa getirilir.
Damarlar
Damarlar; içerisinde kanın bütün
vücuda dolaştığı borulardır. Damarlar değişik büyüklükte olabilir.
Kılcal damarlar çok incedir. Atardamar ve toplardamar adı verilen
damarlar ise daha kalındır.
Damarlar ağaç kökleri gibi dallanarak bütün vücuda yayılır. Bu sayede damar içerisindeki maddeler bütün vücuda ulaştırılabilir.
Kalp
Kalp, ğöğüs kafesi içerisinde yer alan bir organdır. Her insanın kalbi yaklaşık olarak kendi yumruğu büyüklüğündedir.
Kalp, kasılıp gevşeyerek içerisinde bulunan kanın damarlar içerisinde hareket etmesini sağlar.
Kalp, insan anne karnındayken çalışmaya başlar ve ölünceye kadar çalışması devam eder.
TANIM
Kalbin kanı pompalaması sırasında, kanın damarda yaptığı etkiye nabız adı verilir.
Bir
dakikadaki nabız sayısı, insan bir dakikada kalp atış sayısını
gösterir. Nabız boynumuz ve el bileğimizin iç tarafında daha
ölçülebilir.
İnsanın bir dakikadaki nabız sayısı
farklı olabilir. Nabız sayısı; yaşa, cinsiyete ve vücut özelliklerine
göre değişiklik gösterebilir.
Küçük yaşlarda nabız sayısında azalma olur.
Bir dakikadaki nabız sayısı; bebeklerde 100-120,çocuklarda 80-100,yetişkinlerde ise 70-80 civarındadır.
B.Stetoskop
Hastaların kalp ve akciğerlerini dinlemek için doktorların kullandığı araca, stetoskop adı verilir.
Stetoskoplar kalbin sesini dinleyen doktorlar kalbin düzenli atıp atmadığını fark eder.
Akciğerlerin stetoskopla dinlemesiyle soluk alıp verme ile ilgili bir sorun olup olmadığı anlaşılır.
Cam huni,"Y" boru, balon, makas, serum hortumu ve koli bandı kullanarak evde basit bir stetoskop yapılabilir.
Soluk alıp verme ve kalp atışı, insanın hayatı boyunca devam eden vücut faaliyetleridir.
Kalp atışı ve soluk alıp verme
birbirinden bağımsız gibi görünse de birbirinin görevlerini tamamlayan
özelikleri vardır. Soluk alma ve dolaşım vücudun her yerine oksijenin
ulaşmasını sağlamasını sağlamada birlikte etkili olur.
Soluk alma ile kana alınan oksijenin organlara ulaşması dolaşım sayesinde gerçekleşir.
Kanla sadece oksijen taşınmaz besinlerin vücudun her yerine ulaşması dolaşımla gerçekleşir.
Vücut faaliyetleri sonucu oluşan
zararlı maddeler vücuttan dışarı atılmalıdır. Organ ve yapılardan alınan
karbondioksit ve diğer bazı zararlı maddeler kanla taşınarak akciğer ve
böbrek gibi organlara getirilir. Zararlı maddeler bu organlardan dışarı
atılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder